Vraag:
In Deuteronomium 5:15 wordt de reden gegeven waarom God Zijn volk (ons?) gebiedt de sabbat (rustdag) te houden, namelijk: omdat de Heere Zijn slavenvolk uit Egypte bevrijd heeft. Ik zie de link, de reden, niet in. Kunt u deze relatie met ons duidelijk maken? En ook vragen wij ons af waarom hier een andere reden gegeven wordt tot het houden van de rustdag dan elders, namelijk dat de Heere God na zes dagen van scheppen rustte van Zijn arbeid.
Beste vragensteller,
Toen het volk Israël vanuit Egypte naar het beloofde land ging heeft de HEERE hen een heel aantal wetten gegeven. Onder al die wetten waren er ook wetten rondom de sabbat. De HEERE wilde dat het volk Israël één dag in de week zou rusten van de arbeid en die dag in het bijzonder zou besteden om de HEERE te dienen. Dit gaat terug op het ritme dat God Zelf in de schepping heeft gelegd: zes dagen werken, één dag rusten. De Heere Zelf heeft Zich aan dat ritme gehouden! Vaak wordt er dan ook naar dit rusten van de Heere verwezen, zoals bijvoorbeeld in Exodus 20 vers 11. In Deuteronomium 5 wordt inderdaad een andere reden gegeven: ‘Want gij zult gedenken, dat gij een dienstknecht in Egypteland geweest zijt, en dat de HEERE, uw God, u van daar heeft uitgeleid door een sterke hand en een uitgestrekten arm; daarom heeft u de HEERE, uw God, geboden, dat gij den sabbatdag houden zult.’ De HEERE geeft hier dus nog een extra reden waarom het zo belangrijk is om de sabbat te houden. Als we er goed over nadenken is het eigenlijk een heel mooie reden.
Het rusten op de sabbat is een gebod van de HEERE. Elke Israëliet moet zich daaraan houden. Men mocht zelf niet werken, maar men mocht ook hun slaven of personeel niet dwingen om te werken. In Deuteronomium 5 staat dit laatste er nog eens extra bij ‘opdat uw dienstknecht en uw dienstmaagd ruste, gelijk als gij’. Daarna volgt de reden: ‘bedenk dat u zelf ook eens slaven geweest bent…’ Het lijkt dus een extra aansporing om ook de slaven en het personeel te laten rusten. De HEERE zegt als het ware: ‘jullie weten toch hoe het is om altijd maar te moeten werken en als slaaf te dienen.’ Ook slaven hebben voor de HEERE rechten en zijn dus niet het bezit van de meester. Voor die tijd was dat heel bijzonder! Dit wellicht de eerste reden dat het er hier zo staat.
Er is denk ik nog een andere – belangrijkere – reden. Deuteronomium 5 vers 15 wijst ons op de grote goedheid van God die achter dat gebod om te rusten zit. In Egypte leefde het volk Israël in slavernij. Elke dag moest men van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat zwoegen. De onmenselijke slavenarbeid ging maar door, dag in dag uit. Er was geen tijd om tot rust te komen. Nu de HEERE hen uit Egypte uitgeleid heeft en ze op weg zijn naar het beloofde land, belooft Hij hen dat het in het beloofde land anders zal zijn. Daar hoeft men niet meer zeven dagen per week te zwoegen, maar mag er rust zijn. God is geen tiran die hen rusteloos voortjaagt, maar schenkt hen rust en vrede. Dat is een teken van Gods goedheid en genade!
Ook voor vandaag is het goed om dit te beseffen: de rustdag is een gave van God aan de mensheid. Het is een zegen om één dag niet te hoeven werken, maar te mogen rusten. Een verplichte rustdag wordt door ons vaak als lastig gezien, maar het is eigenlijk iets heel moois. Het zou heilzaam zijn voor heel de maatschappij als er strikt één dag gerust werd. Gooi die gave van God dan ook niet weg door toch de zondag te vullen met allerlei door-de-weekse zaken. Gun ook anderen die rust en dwing dus niet anderen om op zondag voor jou te werken. Geef je niet over aan de slavernij van de 24-uurs economie, maar geniet van de rust die God je geeft. Wanneer we met anderen spreken over de zondag is het ook belangrijk deze positieve insteek te gebruiken. Het is niet zo dat wij niets mogen op zondag en anderen gelukkig wel. Nee, het is juist een teken van Gods goedheid dat wij één dag mogen rusten en dus niets hoeven. Deuteronomium 5 leert dat God geen slavendrijver is, maar juist ons de ware rust wil geven!